260- PHÁP TU NHIẾP TÂM VÀ AN TRÚ TÂM

 

260- PHÁP TU NHIẾP TÂM VÀ AN TRÚ TÂM

Trưởng lão: Hôm nay mấy con tu hành có tiến bộ không con? Chắc tiến bộ lắm, khá lắm chứ gì? Nhiếp tâm đứa nào cũng tu tốt hết rồi. Hôm nay thì Thầy sẽ hỏi trước cô Liễu Châu, con tập như thế nào con? Đến trình bày cho Thầy nghe thử coi? Liễu Châu con, con cứ đến trình bày cho Thầy nghe con! Cách thức tu tập, nhiếp tâm an trú có được chưa?

Xá Thầy thôi con, mấy con trình bày.

Con trình bày cách thức tu tập: Giờ con ở trong cái trạng thái nhiếp tâm không vọng tưởng, rồi an trú tâm không vọng tưởng ba mươi phút. Rồi con trình cho Thầy nghe coi có cái nào sai Thầy sửa lại cho.

Sư cô Liễu Châu: Kính bạch Thầy! Con cũng đang tu tập theo sự hướng dẫn của Thầy, tức là nhiếp tâm trong ba mươi phút. Thì con thấy là: trước kia thì con chưa tỉnh thức được trên cái thân. Bây giờ con thấy được là con nhiếp tâm trong ba mươi phút mà cái ý thức của con rất là tỉnh. Con nhiếp được cái hơi thở, năm hơi thở vô, năm hơi thở ra và con đếm nó không lộn trong ba mươi phút. Và cái câu hướng tâm nó cũng không mất, luôn luôn nó hiện lên trong ba mươi phút đó. Thứ hai nữa là, về cái niệm khởi thì con thấy là nó vắng, nó không có niệm khởi nữa.

(2:04) Trưởng lão: Khi mà con nhắc: “An tịnh thân hành tôi biết tôi hít vô. An tịnh thân hành tôi biết tôi thở ra”, thì lúc bây giờ cái tâm con nghe nó an trú được không con?

Sư cô Liễu Châu: Dạ khi con nhắc: “An tịnh thân hành tôi biết tôi hít vô. An tịnh thân hành tôi biết tôi thở ra”, thì cái tâm của con nó theo dõi, nó biết được cái thân hành. Nó theo dõi luôn, nó nương vào cái hơi thở và nó biết cái thân rất là an ổn từng hơi thở vô ra.

Trưởng lão: Rồi luôn luôn lúc nào con thấy là hết ba mươi phút, trong cái thời gian mà tu tập ba mươi phút hoàn toàn nó an trú một cách rất yên ổn không con? (Dạ có)

Trưởng lão: Con về đi. Các con lưu ý ở trên con đường tu tập, như Thầy đã nói: Nó không phải có một cái phương pháp nhiếp tâm, an trú trong cái hơi thở, trong cánh tay hoặc là trong bước đi của chúng ta mà vào cái Tứ Niệm Xứ. Mà nó có những cái phương pháp khác như: Chúng ta tu tập ngăn ác - diệt ác, sinh thiện - tăng trưởng thiện của pháp Tứ Chánh Cần cũng sẽ đi vào cái chỗ Bất Động Tâm.

Đi đến cái chỗ Tứ Niệm Xứ nó có hai cái lộ trình để chúng ta đi vào. Hai cái lộ trình nó có hai cái tên pháp rất cụ thể, rõ ràng.

Các con lưu ý: Ví dụ như mấy con nhiếp tâm. Nhiếp tâm đó là cái phương pháp thứ nhất. Nhiếp tâm trong hơi thở, nhiếp tâm trong cánh tay đưa ra vô, nhiếp tâm trong bước đi tức là đi kinh hành. Cái nhiếp tâm ở trong cái thân hành mà hơi thở thì gọi là nhiếp tâm trong Thân Hành Nội. Mà nhiếp tâm trong cánh tay hay bước đi là nhiếp tâm trong Thân Hành Ngoại. Đó là Nhiếp Tâm.

Nhiếp tâm được rồi ba mươi phút bằng nhiếp tâm, không niệm vọng tưởng trong ba mươi phút bằng các pháp Như Lý Tác Ý, có phương pháp hẳn hòi.

Cho nên vì vậy, thí dụ như các con nhiếp tâm trong cái hơi thở: “Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”, đó là pháp Như Lý Tác Ý hay hoặc là pháp Hướng Tâm – Dẫn tâm mình vào cái hơi thở. “Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”, đó là cái pháp dẫn nó vô hơi thở. Rồi bắt đầu bây giờ đó mình lại dẫn nó từng hơi thở. “Hít” đó là dẫn nó từng hơi thở bằng ý thức của chúng ta tác ý: “hít - thở”, “Một: hít - thở, “Hai: hít - thở”, “Ba hít - thở”, “Bốn: hít - thở”, “Năm: dừng lại”. “Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”, tức là tác ý dài ra, câu tác ý dài đó để nhắc chúng ta nữa. Rồi bắt đầu hít thở từng hơi thở, dắt nó từng hơi thở, để rồi nó hít thở cho đến đúng năm. Rồi là dẫn dắt suốt ba mươi phút không có niệm nào hết. Đó là cái phương pháp đầu tiên gọi là: Nhiếp tâm.

(4:54) Mà cái phương pháp như vậy nó có cái tên, cái tên tu tập đó là cái pháp Thân Hành Niệm. Cái tên mà cái pháp để mình tu tập ở trong cái hơi thở của mình hoặc là cánh tay đưa ra vô gọi là: Thân Hành Niệm. Nhưng mà Thân Hành Niệm này không phải là Thân Hành Niệm để luyện nội lực, mà Thân Hành Niệm này để luyện cái sức tỉnh thức của chúng ta, tĩnh giác của chúng ta. Nó tỉnh nó mới chú ý được cái hơi thở ra và hơi thở vô của nó ra. Cái pháp đó gọi là pháp Thân Hành Niệm. Tu trong cái pháp Thân Hành Niệm, nhiếp tâm.

Rồi kế cái giai đoạn nhiếp tâm đó, khi mà nhiếp tâm được trong ba mươi phút vẫn bằng pháp Như Lý Tác Ý. Ba mươi phút không có một vọng tưởng nào hết, không có vọng tưởng. Các con nhớ kỹ, chứ không phải là tu chơi, tu thật đó: Không vọng tưởng. Nếu có vọng tưởng thì lui lại. Nếu còn có một niệm mà xẹt vô, nhá vô một cái biết liền, nên mấy con lui lại liền tức khắc. Còn tu thay vì ba mươi phút tu còn hai mươi lăm phút. Mà nếu trong hai mươi lăm phút, mấy con tu còn nữa, còn một niệm xẹt vô thì mấy con lui lại còn hai mươi phút. Mà hai mươi phút còn niệm xẹt nữa thì mấy con lui lại còn mười lăm phút. Mười lăm phút mà tu tập sáng được mà chiều nó còn một niệm xẹt vô, Thầy nói chỉ một niệm thôi là mất căn bản mấy con rồi.

Mấy con tu ở trong cái pháp mà nhiếp tâm trong Thân Hành Niệm hoàn toàn đạt được chất lượng không niệm. Chủ động đến cái mức độ là tâm không khởi một niệm nào được hết, thì mới chấp nhận cho mấy con căn bản tu tập. Còn một niệm mà mấy con tu tập nữa thì mấy con không thể đi tới được nữa. Nghĩa là tu tới pháp nào thì mấy con cũng dậm chân tại chỗ, không trèo cao lên được nữa. Coi như cái căn bản mấy con không đạt được.

Thí dụ như một học sinh mà muốn vào lớp Một, mà giờ nó không nhận ra dạng chữ: “A, B, C”. Nó nhận không được, nó đọc theo kiểu thuộc lòng của nó. Bây giờ đưa cái bảng, đưa cái hình dáng chữ, nó nhận chữ “A” nó không ra, mà chữ “B” nó không ra, làm sao nó ráp lại nó đọc? Rồi nó làm sao nó lên lớp Hai được mấy con? Nó đọc chữ không được thì làm sao nó lên lớp Hai?

Còn mấy con bây giờ cứ có vọng tưởng hoài, làm sao mấy con lên cái lớp An Trú được? Thì mấy con đâu có tu tập an trú được. Mấy con thấy bây giờ ngồi tu nó chỉ trong ba mươi phút mà chỉ thỉnh thoảng có một, hai niệm thôi, ba mươi phút chỉ có một niệm xẹt Thầy cũng không chấp nhận nữa. Nghĩa là thí dụ như trong một cái lớp Một, học trò mà đến học thì phải hiểu cái chữ cái, nó phải nhìn ra cái dạng chữ. Rồi người ta bắt nó ráp chữ lại, để rồi đọc chữ. Mà nếu nó không có nhận ra cái dáng chữ đó chữ a, chữ b như thế nào, thì bây giờ nó ráp, làm sao nó ráp được?

Thì mấy con thấy là không bao giờ mấy con sẽ tiến tới được cái lớp An Trú. Mà cái lớp Nhiếp Tâm mà không đạt được thì cái lớp an trú không được. Buộc lòng mấy con phải lui lại cái thời gian ngắn nhất mà như Thầy đã dạy mấy con. Từ một cánh tay đưa ra, đưa vô rồi nghỉ. Nghĩa là một cánh tay “Đưa tay ra tôi biết tôi đưa tay ra, đưa tay vô tôi biết tôi đưa tay vô”, thì mấy con đưa ra, đưa vô. Thấy có vọng tưởng? - Không có thì đạt, nghỉ. Nhưng mà nghỉ chừng khoảng chút xíu chúng ta sẽ đưa ra, đưa vô nữa. Như vậy chúng ta tu suốt ba mươi phút vẫn không niệm.

(8:15) Nhưng đây là một lần đầu chúng ta tập, kế đó trong một tuần lễ chúng ta tu tập như vậy. Sau đó tuần sau thì chúng ta thấy nó nhuần quen đưa cánh tay đưa ra thì chúng ta đưa hai lần: “Đưa tay ra tôi biết tôi đưa tay ra, đưa tay vô tôi biết tôi đưa tay vô”, rồi đưa ra đưa vô; “Đưa tay ra” đưa ra, “Đưa tay vô” đưa vô. Hai lần như vậy. Rồi lần lượt chúng ta sẽ tăng dần, tăng dần lên ba lần, bốn lần, năm lần, mười lần, tới hai mươi lần. Tới đúng ba mươi phút hoàn toàn đưa tay ra vô không có niệm thì chúng ta mới đạt được cái lớp học căn bản của chúng ta là Nhiếp tâm và An trú. Đó mấy con thấy chưa?

Chứ còn nếu mà mấy con còn niệm, thôi rồi! Mấy con cứ tu dậm chân tại chỗ mất đi, thì mấy con không thể nào mà đạt được trên cái chỗ của cái giai đoạn II.

Cái giai đoạn II là mấy con đã nhiếp được rồi, nhưng chỉ còn cái pháp Tác Ý nó khác. Cái pháp Tác Ý như đầu tiên chúng ta tác ý như thế nào: “Đưa tay ra tôi biết tôi đưa tay ra, đưa tay vô tôi biết tôi đưa tay vô”. Nhưng đến cái pháp để an trú thì nó lại khác. Trong thời gian nhiếp tâm không niệm khởi, có an trú chúng ta không chấp nhận luôn. Chúng ta chỉ biết nhiếp tâm cho nó chặt thôi; còn có trạng thái an trú đó là sai rồi mấy con. Đó là tự nó xuất hiện. Chúng ta biết tự nó xuất hiện tức là xúc - tưởng - hỷ - lạc nó xuất hiện ra, nó làm cho chúng ta an, đó là cái sai không đúng. Còn chúng ta dẫn nó vào an trú thì đúng.

Như chẳng hạn bây giờ: Bắt đầu tôi tập tới cái lớp thứ hai: “An tịnh thân hành tôi biết tôi đưa tay ra. An tịnh thân hành tôi biết tôi đưa tay vô”, thì bắt đầu Thầy đưa ra đưa vô, Thầy làm thinh không nhắc đưa ra đưa vô gì hết. Thầy đưa ra đưa vô Thầy đếm “một”, đưa ra đưa vô đếm “hai”, cho đến “năm”, Thầy nhắc lại một lần nữa. Nhưng mà “đưa ra đưa vô” mà khi đó Thầy cảm nhận được cái sự an ổn của thân và tâm của Thầy thì Thầy không tác ý nữa. Thầy cứ đưa ra đưa vô để mà tập trung trong cái cánh tay đưa ra vô, trong thời gian kéo dài. Kéo dài coi khoảng thời gian nó bao lâu sự an trú này. Cũng như nó mất, nó mất là vì nó có một cái niệm, như vậy là chúng ta là chưa nhiếp tâm trọn vẹn. Cho nên chúng ta phải an trú bằng cái phương pháp, chứ không thể nào mà chúng ta chỉ an trú một lần mà nó an trú được.

Cho nên chúng ta sẽ, thí dụ: đưa ra đưa vô mười lần như thế này thì chúng ta nhắc: “An tịnh thân hành tôi biết tôi đưa tay ra. An tịnh thân hành tôi biết tôi đưa tay vô”. Rồi đưa ra đưa vô, để cái sự An Trú đó, nó lần lượt nó, tăng dần sự an trú. Tập chừng nào mà chúng ta chỉ nói một lần, tác ý một lần đầu. Và cuối cùng đưa tay ra vô như thế này cho đến khi đúng ba mươi phút mà hoàn toàn an trú không có một niệm nào hết, thì đó là cái kết quả của sự tu tập của pháp thứ nhất - Thân Hành Niệm, tỉnh thức trên Thân Hành Niệm.

(11:04) Thì chúng ta khi mà chúng ta tới đây rồi thì chúng ta không được tăng lên cái thời gian, nó tăng lên trên sự an trú nữa. Có thể an trú tăng lên được nhưng mà sai pháp. Bởi vì tới đây thì chúng ta không còn tu cái pháp của cánh tay đưa ra vô hoặc hơi thở “hít vô thở ra” để tăng cái thời gian lên, mà chúng ta chuyển cái phương pháp cái tâm an trú này, chuyển nó qua cái pháp Tứ Niệm Xứ. Thì trong khi pháp Tứ Niệm Xứ thì mấy con thấy tác ý như thế nào? “Tâm bất động, thanh thản, an lạc, vô sự”, rồi ngồi đây tự nhiên, để cái tâm mình hoàn toàn ở trên cái trạng thái Bất động-Thanh thản-An lạc-Vô sự, chứ không nương hơi thở.

Nhưng lúc bây giờ mình đã tu nhiếp tâm và an trú nó đã quen với hơi thở rồi thì nó vẫn thấy hơi thở ra vô. Tại vì mình không nhiếp trong hơi thở, nhưng mà mình tập hơi thở nhiếp tâm và an trú trong hơi thở thì nó phải nương vào hơi thở, nó không cách nào khác hơn hết. Nhưng lúc bây giờ nó là ở trong hơi thở, nhưng mà cái mục đích của nó để mà tập trung là nó tập trung trong chỗ Bất Động Tâm thanh thản, an lạc, vô sự, chứ không phải hơi thở, nhưng nó biết hơi thở.

Mấy con phải biết phân biệt được cái chỗ đó, thì đó mới bước đầu vào tu Tứ Niệm Xứ. Cái pháp đó, cái pháp mà chúng ta tu tập đó là cái pháp Thân Hành Niệm - Nhiếp tâm và An trú. Vậy ở đây mấy con thấy người nào mà nhiếp tâm được trong năm phút, trong mười phút, trong hai mươi phút hoàn toàn không có niệm, thì các con lần lượt tu tập để tăng dần cho đến ba mươi phút nhiếp tâm, đừng có vội an trú. Thấy nó an an rồi mấy con tác ý “an” thì mấy con sai. Bởi vì còn vọng tưởng mà mấy con tác ý nữa là sai, không đúng. Đây là cái pháp Thân Hành Niệm - Nhiếp tâm và An trú.

Còn những người mà vì nhiếp tâm trong hơi thở hoặc là trong cái bước đi của mình hoặc là trong cánh tay của mình nó có những cái trạng thái làm cho rối loạn hô hấp. Làm cho dễ sinh những cái bệnh căng nhức đầu, thì lúc bây giờ mấy con sẽ tu Tứ Chánh Cần: Ngăn ác diệt ác, sinh thiện, tăng trưởng thiện.

Nhưng pháp Tứ Chánh Cần nó cũng gần giống như Tứ Niệm Xứ nhưng mà khác. Nó cũng tác ý giống vậy, nhưng mà nó khác là vì: Nó không phải ở trên cái chỗ tâm bất động, thanh thản, an lạc mà nó nhìn cái ý, cái tâm của nó để khởi niệm. Nó nhắc: “Tâm bất động, thanh thản, an lạc, vô sự”, thì nó cũng ngồi im lặng, nó không dùng cái hơi thở nó nhiếp tâm, nó cũng không dùng cái gì hết. Cho nên tâm nó lúc bây giờ dễ có vọng tưởng, bởi vì nó có nhiếp tâm đâu? Cho nên nó có nhiều cái niệm khởi.

Nó ngồi đây mà nó nhìn những cái niệm khởi đó để mà nó ngăn và nó diệt; những cái niệm đó hoàn toàn là nằm trong tâm tham, sân, si của chúng ta. Những cái niệm mà trong đầu chúng ta nó khởi ra đó là niệm tham, sân, si. Cho nên thậm chí như cái niệm tào lao, cái niệm mà nó nhớ, nó không quan trọng, nó không ác mà cũng không thiện. Nhưng cái niệm đó nó cũng do tâm tham, sân, si của chúng ta mà có ra, chứ không phải tự dưng mà nó có cái niệm đó được. Cũng phải do từ tâm - tham - sân - si của chúng ta, tức là Ngũ Triền Cái.

Cho nên từ hôm mà Thầy về dạy mấy con là nhiếp tâm và an trú về hơi thở, về cánh tay, về bước đi. Người nào có duyên với cái pháp đó thì tu tập kỹ lưỡng, chất lượng hẳn hòi. Thì đến hôm nay mấy con tu từng năm phút, từng một phút, năm phút. Rồi nếu được thì mấy con tăng lên, mà chưa được thì ở đó tập cho thuần rồi mới tăng. Tăng lên là phải có chất lượng, chứ tăng lên mà…​Có nhiều người ở bên nam thì các con thấy người ta kê giấy người ta viết cái công phu tu tập trong một ngày đó là như thế nào? Giờ đó như thế nào? Người ta viết cho Thầy để mà Thầy xét qua coi cái sự công phu của họ nhiếp tâm như vậy như thế nào?

(15:03) Cho nên có nhiều người thì nói khoảng: “Con nhiếp ba mươi phút, nhưng chỉ có cái buổi sáng, mà chỉ có một niệm xẹt, buổi chiều nó không có, buổi tối thì nó có hơi hôn trầm, thùy miên chứ nó cũng không có niệm. Nhưng mà nó hôn trầm, thùy miên nó gục con một cái, rồi con tỉnh lại liền. Do đó con cũng nhiếp tốt”.

Thầy nói: Hoàn toàn đó là sai, không đúng. Tu tập hoàn toàn không có hôn trầm, thùy miên xen vào chỗ này. Bởi cái sức nhiếp tâm nó làm cho cái tâm mình rất tỉnh chứ không phải là ngồi đó lơ mơ. Không phải ngồi lơ mơ tu lấy có, cho nên nó mới hôn trầm, thùy miên.

Còn cái người tu mà nhiệt tâm thì người ta rất tỉnh, từng hành động người ta làm rất kỹ lưỡng thì làm sao mà có cái chuyện hôn trầm, thùy miên xen vào? Mà tu rất kỹ lưỡng thì làm sao mà có cái niệm khác xen vào? Người ta dẫn tâm từng chút thì làm sao mà có? Cho nên tu lại, tu vậy không được. Các con thấy không?

Cho nên vì vậy mà có nhiều người nói: “Con tu chừng mười phút thì không có vọng tưởng. Nhưng cái thời khuya thì con bị thức dậy rồi ngồi một hơi thì nó lặng đi nó ngủ”. Thì do đó Thầy nói: Xả cái này đi, tu như vậy cũng không được nữa. Hễ mình đặt mình nhiếp tâm thì phải nhiếp cho thật sự tỉnh táo hẳn hòi thì nhiếp mới được. Chứ còn có cái dạng mà hôn trầm, thùy miên là con tu lơ mơ, tu không đúng. Tu không có nhiệt tâm cho nên nó bị buồn ngủ hôn trầm.

Khi mà mình thấy mình buồn ngủ hôn trầm, mình thấy mình ngồi lại thì, tức là mình thấy nó còn cái dạng buồn ngủ thì mình đi kinh hành. Chừng nào mình đi tới đi lui, chừng nào tỉnh mình mới ngồi mình tu. Bởi vì tu cái pháp là đem lại cái sự chủ động điều khiển, chứ không phải mình tu để mà cầu cho nó được. Không phải mình tu để cầu may, mà đây là tu để làm chủ cái sự sống chết của mình.

Cho nên mình tu, cái niệm ở trong đầu của mình như vậy, mà bây giờ mình nhiếp tâm mà không có niệm, tức là mình đã làm chủ nó. Mình tu tập vậy mới có làm chủ chứ. Đầu tiên mà vô mà không làm chủ mà giờ muốn tu nữa tới cái chỗ mà làm chủ sinh tử, làm sao làm chủ được? Các con nghe nói, bây giờ các con thấy khi mà nghe nói cái pháp đẩy lui bệnh thôi, cái lòng tin của mấy con thôi mà mấy con đẩy được cái bệnh thì đó là cũng lòng tin thôi. Nhưng mà cái người mà nhiếp tâm và an trú được là do cái sự đẩy lui bệnh bằng cái sự an trú, nhiếp tâm con, bằng sức tỉnh thức của mình.

Còn bây giờ chúng ta chưa có nhiếp tâm được, chưa an trú được thì đẩy lui bệnh bằng cái đức tin của chúng ta, bằng cái tín lực, nó cũng lui. Nhưng mà vì cái tín lực nó làm cho cái tâm của chúng ta kiên cường, không có sợ trước cái bệnh, cho nên cái bệnh tự nó giảm đi. Còn cái người mà nhiếp tâm mà an trú được là cái sức lực của định tỉnh của nó, nó đẩy cái bệnh nó ra, làm cho cái bệnh nó phải hết. Cho nên vì vậy đó mà chúng ta phải chủ động làm chủ cho được cái này.

Ở đây chưa có tới cái giai đoạn mà thần lực của chúng ta, nội lực của chúng ta có, mà đây mới có tỉnh thức mà thôi, nó có tỉnh thức. Cái sức tỉnh thức của chúng ta có thì chúng ta đẩy lui bệnh rất dễ. Chứ chưa có nói đến mà cái sức định lực của chúng ta, cái lực của cái sức tâm định tỉnh ở trên cái lực của nó. Còn ở đây chúng ta mới có tỉnh thức mà thôi, mà chúng ta đẩy lui được bệnh.

(18:13) Cho nên vì vậy mà tu tập kỹ, mấy con nhớ tu tập kỹ, đừng có nghĩ rằng: “Cái người đó tu ba mươi phút, còn tôi bây giờ mới có một phút”. Một phút mà chất lượng hơn là người đó tu nhiều. Một cánh tay đưa ra, một hơi thở hít ra, một hơi thở thở ra hít vô mà chất lượng trọn vẹn đầy đủ, hơn là một người ba mươi phút mà không trọn vẹn đầy đủ. Đó là cái vấn đề tu về Nhiếp tâm và An trú.