41- THẤY LỖI MÌNH ĐỪNG THẤY LỖI NGƯỜI

 

41- THẤY LỖI MÌNH ĐỪNG THẤY LỖI NGƯỜI

(00:01) Tu sinh Kim Quang: Con thấy lúc mà, lúc mà mình đọc sách hay là mình nghiên cứu những cái gì học đó Thầy. Là mình cố gắng làm sao mình rút ra được những cái bài học cho mình để mà mình xả tâm. Thì thực ra thì nếu mà nói về năm đức, mười hạnh không thì nó không có khó. Nhưng mà có nhiều cái mình phải nhận ra, ở trong cuộc sống nó đa dạng lắm! Giống như nhiều khi con thấy con cũng đọc sách, rồi con đưa ra những cái câu như thế này: là khi mình tôn trọng người, thì hồi xưa thì con chỉ nhắc mình tôn trọng cái lời nói của người, rồi hành động của người, rồi cái suy nghĩ của người. Rồi sau này đó, con đọc sách thì con thấy là nhiều khi mình cũng phải tôn trọng luôn cả những cái sai lầm của họ, rồi tôn trọng tất cả những cái sự khác biệt của họ luôn.

(01:01) Có nghĩa là cái câu này nó hoàn toàn không dính dáng gì đến giới luật hết. Năm đức, Mười hạnh nó hoàn toàn nó không có. Giống như đây là một cái tư tưởng mà con nhận ra được. Vậy thì con đang có cái ý là như là mình làm sao mà mình phát triển được những cái tư tưởng? Làm sao mình tìm thấy được những cái tư tưởng đó để mà mình sống hòa đồng với cuộc sống với mọi người mà mình xả tâm được? Thì dĩ nhiên là con đầu tiên bây giờ con tiếp xúc qua sách vở thôi, con muốn hỏi thêm Thầy là: Còn cách nào khác nữa không?

Trưởng lão: Mình thấy đức Phật đã dạy đủ rồi, đâu còn thiếu đâu con. Đức Phật nói: “Thấy lỗi mình đừng thấy lỗi người” thì mình đừng có thấy cái sai của thiên hạ.

Tu sinh Kim Quang: Thì đúng, cũng từ cái câu của đức Phật là đưa ra cái câu mà con vừa mới nói với Thầy đó.

(01:49) Trưởng lão: Chứ mình cứ mình thấy cái sai của người ta thì…​ Đầu tiên á, thì mình phải biết cái sai cái đúng rồi, nhưng mà sau đó thì mình không thấy cái sai nữa, mình đi dần tới. Bởi khi mình Đức Lễ cung kính tôn trọng thì hoàn toàn là không thấy cái sai của ai nữa hết. Chỉ mình nghiệm mình, bởi vì đây là cái giai đoạn rốt ráo cuối cùng để cho mình đi đến cái chỗ bất động tâm. Mà mình còn thấy cái sai thì tức là còn động tâm đó chứ sao, con hiểu không? Còn mình thấy hoàn toàn ai cũng là người tốt, chỉ có mình đây là cái người đang xấu, để mình cố gắng, mình nhìn mình để mình sửa. “Thấy lỗi mình đừng có thấy lỗi người”, Thầy nói đức Phật dạy đủ rồi! Câu ngắn gọn mà nó đủ hết mọi mặt! Mình tại mình nhìn thấy người ta sai.

Cho nên mình học để mình biết cái Đức Lễ, để mình cung kính tôn trọng họ, có những hành động này, hành động kia. Mình học Đức Hiếu Sinh để cho mình chỉ có lòng thương yêu và tha thứ chứ gì. Bây giờ mình không thấy cái lỗi của người ta thì thương yêu họ thôi, chứ tha thứ, có lỗi ai đâu mà tha thứ? Mà tha thứ trong đó, bởi vì họ làm lỗi chứ đâu phải không. Nhưng mà tôi không cần thấy, tôi chỉ thấy lỗi tôi thôi. Tu sao mình thấy mình, chứ ai làm gì tôi không thấy lỗi. Mà khi mà muốn như vậy thì con mới thấy, cái bản chất của mình thường thấy lỗi người. Hằng nó hàng ngày: “Thấy lỗi mày chứ không được thấy lỗi của người khác”…​

(03:13) Mình còn lỗi mình mới thấy lỗi người ta chứ, chứ còn mình hết lỗi mình đâu thấy lỗi ai. Mày còn lỗi nè, cho nên mày mới thấy lỗi người ta. Cho nên mày phải sửa mày đi đừng có thấy nữa. Tập riết sao mà cho mình thấy không có ai có lỗi mà chỉ có mình.

Mà khi mà thấy không có thấy lỗi người thì chính là mình đã giải thoát rồi. Nó không có gì hết nó quay vô nó. Thay vì bây giờ còn thấy lỗi người thì mình mới thấy những cái lỗi của mình mình sửa phải không? Nhưng mà cuối cùng mình không thấy lỗi ai nữa hết thì lỗi mình cũng không còn. Vậy thôi!

Bắt, đầu tiên đức Phật dạy hàng ngày đó là: Đừng thấy lỗi ai hết! Cho nên nó vừa nhốm thấy người ta thì mình: “Không được!, thấy lỗi mình”. Mình nhắc vậy tức là mình ngăn để mình ngăn ác để mình sinh thiện, tăng trưởng thiện chứ con. Cái câu nói ngắn nhưng mà cái sự thật là như vậy đó con. Hàng ngày mình chung đụng biết bao nhiêu người nhưng mà thấy lỗi mình không thấy lỗi người, ai làm gì cũng không thấy.

Bởi vậy cho nên vì vậy mình muốn không thấy thì mình mới đó là nhân quả. Tại vì mình thấy lỗi, mình mới nói nhân quả. Mình thấy lỗi người ta mình mới nói: “Đây là nhân quả”.

Tu sinh Kim Quang: Nhân quả của họ.

(04:21) Trưởng lão: Nhân quả của họ. Đặng cho cái tâm của mình nó mới yên.

Cho nên nhờ cái đối tượng đó, nhưng mà cuối cùng thì mình không thấy nữa. Ai làm gì mình không thấy hết hà. Không phải mình không thấy, thấy, nhưng mà hoàn toàn không có lỗi. Bởi vì nó thấm nhuần quá nhuần ở trên cái nhân quả, cho nên mọi hành động của người ta mình không thấy có lỗi họ nữa đâu. Mình tập sao như vậy đó thì tức là tới cái chỗ mà không thấy lỗi người mà thấy lỗi mình đó, thì cái này nó mới là…​ Cái câu ngắn gọn của Phật, Thầy nói nó toàn diện rồi.

Nhưng mà đầu tiên thì mình phải phân tích cái này, cái nọ, kia. Bởi vì mình đã quen thấy lỗi người hơn, nhiều khi mình không thấy lỗi mình đâu. Người ta nói cái túi khôn của mọi người thì mình đặt ở trước mặt, còn túi khôn của mình đặt ở sau lưng nên mình không thấy mình. Ai làm gì cũng thấy hết, nhưng riêng mình, mình không thấy mình. Thành ra do như vậy đó thì cho nên cái câu ý của người thường.

Thật sự ra ai nói gì nói, hay ai làm gì làm mình không thấy lỗi người. Mình cứ gạt riết như vậy cuối cùng nó quay lại, nó quay lại. Nó quay lại nó không có nghĩa là nó cứ nhìn vô nó đâu. Nó cũng nhìn ra ngoài, cũng y như bình thường như vậy, nhưng mà nó không thấy ai có lỗi.

(05:36) Tu sinh Kim Quang: Dạ, có nghĩa là mỗi cái hành động của mọi người, mình thấy toàn là cái hành động hướng đến cái điều tốt không.

Trưởng lão: Điều tốt không!

Tu sinh Kim Quang: Chứ không có thấy cái gì sai.

Trưởng lão: Không có thấy cái sai của thiên hạ, cái nào tốt, cái đó là cái tốt cả, không có cái gì xấu.

Lấy thí dụ như bây giờ thay vì bây giờ, người ta nói một điều xấu về mình. Thì thay vì mình muốn cái tâm mình an thì mình nói: “Người ta khéo nhắc nhở mình để mình có lỗi đó thì mình sửa” thì tâm mình nó cũng an rồi. Nhưng mà mình đã thấy người ta nói xấu mình. Còn như người ta nói mà mình không thấy họ nói xấu mình, thì bây giờ đó mình mới thấy mình hoàn toàn bất động. Con thấy chưa? Nó tới cái giai đoạn nó quay vô như vậy.

Đầu tiên mình nói để mình ngăn chặn, ngăn chặn là thấy người ta nói về mình là người ta tốt. Người ta nhắc nhở mình, chứ không phải người ta xấu với mình. Bởi vậy mình thấy người ta tốt. Nhưng mà sự thật sau thời gian, thời gian sau mình tu cái bắt đầu đó, mình thấy hoàn toàn họ nói gì nói, mình thấy mình không có nói: “Họ nói vậy là giúp đỡ mình cái này cái kia”. Nhưng mà sự thật ra thì mình không nói cái đó nữa, mà bây giờ mình thấy tốt thật, họ không có gì xấu với mình hết.

Tu sinh Kim Quang: Đến cái giai đoạn đó là tự nó thấy tốt hết!

Trưởng lão: Tự nhiên nó thấy tốt hết. Đó là không thấy lỗi người rồi.

Tu sinh Kim Quang: Như vậy chắc con tu lâu nữa Thầy?

Trưởng lão: Không lâu đâu. Thầy thấy thời gian mà ở trên Tứ Niệm Xứ mà bất động rồi, con nhìn ra thiên hạ, con thấy không có ai mà lỗi nữa hết. Kỳ vậy, cái tâm mà bất động của con, thanh thản, an lạc, vô sự mà nó kéo dài rồi, con nhìn ra người ta nói cái gì con cũng nghe, mà tại sao cái tâm của con nó định tỉnh một cách lạ lùng vậy? Nó không thấy người ta nói bậy, nó không thấy người ta sai. Nó luôn luôn nó như vậy đó.

(07:13) Bởi vậy Thầy nói vô Tứ Niệm Xứ rồi sao thấy nó lạ, nó có cái trạng thái lạ, là người nào nói cái gì mình cũng thấy tốt hết, không thấy cái sai của họ cái chỗ nào hết. Mà thậm chí họ chửi mình, họ nói oan ức, tức tối gì mình, mình cũng thấy tốt, không có thấy xấu. Đó là nó ở trong trạng thái bất động nó định tỉnh ghê lắm đó, nó mới thản nhiên được, cái phản ứng của nó. Nó không có phản ứng theo cái kiểu thường tình của nó, nó bảo vệ cái ngã của nó. Bởi vì nó ở trên Tứ Niệm Xứ, nó quét cái ngã cho nên vì vậy nó thấy người ta tốt hết nó không có cái ngã. Chứ con thấy người ta xấu là có cái ngã nó bảo vệ. Tự ngầm nó, nó bảo vệ cái ngã nó, nó thấy người ta nói nặng nó đó. Tại vì nó có ngã nó mới thấy nói nặng, còn nó không có ngã thì nó không thấy nói nặng.

Cho nên nói chữ vô ngã chứ sự thật ra mình cũng còn y nguyên vầy, nhưng mà tại vì mình thấy lỗi mình chứ không thấy lỗi người nữa, thì nó là vô ngã. Hở, hở chút thì mình có cái ngã của mình liền.

Tu sinh Kim Quang: Dạ. Đúng rồi.

Trưởng lão: Tu, càng tu mình thấy càng hay. Bây giờ cái ngã thì mấy con tu tập, mấy con nhờ cái đức thì mấy con cái ngã mòn, nó nhỏ chứ nó chưa có hết.

Tu sinh Kim Quang: Nó còn vi tế, chưa có nhận ra hết lỗi mình.

Trưởng lão: Bởi vậy, làm sao mà sống được cái lời như lời đức Phật nói: “Thấy lỗi mình đừng thấy lỗi người”, sống đủ như vậy thôi.

Tu sinh Kim Quang: Thấy cái câu đó tuyệt vời ghê.

Trưởng lão: Cái câu đó dạy cho mình để mình sống đó, sống cho đúng cái người tu sĩ.

(08:45) Tu sinh Kim Quang: Dạ, con cố gắng làm sao, sau này con nói, không bao giờ mà con. Con biết là con thấy ai mà sai, con không mở miệng nói một cái gì sai của người nào hết, con chỉ nhắc con là như vậy.

Trưởng lão: Đó là cái đầu tiên là để giữ gìn cái miệng của mình rồi đó. Là một cái hành động. Hai là cái ý của mình nữa con. Từ cái miệng của mình không nói ra thì cái ý nó cũng bén nhạy lắm. Sau đó cái ý nó cũng không thấy ai sai nữa là mình đã đạt. Cái miệng của mình nhiều khi mình thấy sai rồi đó, nó muốn chia sẻ cái nỗi mà người ta nói những cái gì mình tức đó với người khác, thì mình nói ra, thì cái miệng của mình nó bị sai mất rồi. Cho nên từ cái ý…​

Tu sinh Kim Quang: Lời khuyên cũng không được hả Thầy? Giúp đỡ cái gì cũng không được?

Trưởng lão: Cũng không được.

Tu sinh Kim Quang: Dạ.

(09:32) Trưởng lão: Cho nên nó là cái toàn thiện rồi, nó Bất Động - Thanh Thản - An Lạc - Vô Sự. Nó vô sự rồi nó không hữu sự nữa. Cái chân lý của nó là thanh thản, an lạc, vô sự. Mà mình ở trong cái trạng thái này thì nó bất động, cho nên cái ngã nó diệt. Nó luôn luôn nó thấy lỗi mình, không thấy lỗi người. Mà không thấy lỗi người thì cái lỗi mình cũng không có. Thầy đã nói, câu nói của Phật nói: “Mình đừng thấy lỗi người, nên thấy lỗi mình thôi”. Thì câu con nói mà nói để cho mình đang tu ở trong cái còn động. Chứ còn khi mà ở trên Tứ Niệm Xứ rồi thì hết, câu đó nó không có nghĩa nữa. Còn cái câu mà đức Phật nói, nó có cái nghĩa cho cái người ở trên Tứ Chánh Cần. Thì cố gắng mình thu nhiếp, khắc phục tâm mình để nó quay vào, mà không thấy lỗi người. Cứ nhờ cái câu đó. Còn con tác ý ngắn gọn chứ, khi nó vừa thấy cái gì của người khác cái mình nói: “Thấy lỗi mình đừng thấy lỗi người” thì nó xả xuống liền.

Tu sinh Kim Quang: Nhưng mà con thường tư duy thêm như thế này nè Thầy. Là con biết là khi mà con thấy lỗi người thì con ngưng hoàn toàn, nhưng mà con lại tư duy thêm là cái hành động của người đó là tốt. Con tư duy thêm nữa Thầy, có sao không Thầy?

Trưởng lão: Được, không, không sao hết. Cái đó là còn ở trong cái giai đoạn mình tu Tứ Chánh Cần, mình phải tư duy tốt. Để sau đó mọi hành động đều mình thấy tốt, không thấy xấu nữa.

Tu sinh Kim Quang: Đó, con mới đến giai đoạn đó Thầy ơi.

Trưởng lão: Cũng còn ở trên Tứ Chánh Cần con.

Tu sinh Kim Quang: Dạ, nhưng mà con thấy nhiều khi mà con nhận ra được cái điều đó cái con thấy con cũng mừng rồi.

Trưởng lão: Nó xả được cái tâm nó.

Tu sinh Kim Quang: Chứ còn hồi xưa thì con cứ nhận xét người này sai, người kia đúng. Sau này con nói thôi, bỏ hết. Thì sau là thấy được cái đúng, cái tốt, cái thiện của người ta.

Trưởng lão: Nói chung là từ cái xấu của người ta mà mình thấy được là thiện thì cái đó là tốt nhất cho mình. Họ làm cái gì làm mình vẫn thấy tốt, không có gì xấu.

(11:34) Tu sinh Kim Quang: Nhưng mà con muốn đặt cái câu hỏi: Nếu mà mình chỉ nhắc cái tâm mình là, thì mình thấy cái xấu người ta, mình nhắc là “Không được thấy lỗi người chỉ thấy lỗi mình”. Nếu mình cứ nhắc như vậy không đó Thầy, thì mình lại không thấy được cái mặt tích cực của người ta, mặt tốt của người ta. Vậy thì nó có xả tâm xuống không, hay là nó cứ đang ức chế thôi Thầy?

Trưởng lão: Nó, nếu mà ở trên cái cái sự định tỉnh để quét những cái vi tế thì nó không bị ức chế. Còn nếu mình không có cái pháp tu để định tỉnh, để ở trên Tứ Niệm Xứ thì đương nhiên mình tác ý câu đó là mình bị ức chế.

Tu sinh Kim Quang: Dạ, thì ở đây con nghĩ mình vẫn còn thấy lỗi rõ ràng ràng. Nhưng mà giờ mình cứ nhắc cái tâm mình là: “Thấy lỗi mình thôi”. Nhưng mà mình vẫn thấy lỗi người, mình vẫn thấy cái sai của người. Tại vì chính vì con suy tư như vậy, con mới suy tư thêm bước, bây giờ mình mới thấy cái tốt của người thì mình mới không thấy được cái xấu của người.

Trưởng lão: Bởi vậy mới quán, người ta nói xấu mình là người ta nhắc mình để cho mình sửa. Sửa những cái sai của mình, có gì đâu mà mình giận hờn người ta. Đó là ý mình nói để mình thấy cái tốt của người ta là người ta nhắc mình.

Tu sinh Kim Quang: Dạ.

Trưởng lão: Con hiểu không? Để biến thành người đó là trở thành người tốt chứ không phải xấu, điều đó là điều tôi mới tu học. Còn khi mà tu tới cái giai đoạn Tứ Niệm Xứ rồi đó, à Tứ Niệm Xứ rồi thì nó chỉ còn cái toàn thiện và cái trạng thái bất động của nó thôi, thanh thản, an lạc, vô sự chứ gì. Nhưng mà nó ngầm, nó sẽ quét cái chỗ mà mình xấu, mình nghĩ thấy người ta có cái lỗi đó.

Tu sinh Kim Quang: Dạ.

Trưởng lão: Mình khỏi cần nói tốt đi, nó quét rồi, mai mốt mình không nói tốt nó cũng tốt. Tại vì nó quét ở trong cái vi tế. Còn cái này mình phải quét trong cái tri kiến của mình bằng cái thô. Người đó tốt, người ta nhắc nhở mình, làm sao mình giận? Nói vậy, tức là mình nói ra được cái tốt của họ để cho cái tâm mình nó xả ra. Đó, thành ra lúc nào sau đó nó đã thành cái thói quen rồi, nó thấy người ta có cái hành động đó thì nó ngay đó nó thấy tốt chứ nó không thấy xấu nữa, thì cái đó là cái giai đoạn tu Tứ Chánh Cần.

Còn nếu mà Thầy thấy được, luyện được cái sức định tỉnh rồi, để mà tu Tứ Niệm Xứ rồi, thì coi ngầm đó nó cũng quét cái đó ra. Nó coi như là nếu mà ở trên Tứ Niệm Xứ thì nó lại không có thấy cái người đó nói xấu mình. Mà nó không thấy cái người đó nói xấu là tự nó, nó không thấy. Nó cũng nghe, cũng biết, cũng rõ, cũng hiểu vậy, nhưng mà nó không nghĩ người ta nói xấu. Cho nên nó khỏi cần quán.

(13:59) Tu sinh Kim Quang: Do nó thấm nhuần cái câu mà mình đã từng nhắc là cái người đó là có ý tốt với mình, muốn dạy mình cái điều gì đó, cũng như nó thấm nhuần cái câu đó luôn.

Trưởng lão: Thấm nhuần, nó thấm nhuần vô. Tại vì hằng ngày mình nhắc cái điều đó, thì do đó nó thấm nhuần. Cái người đó, có cái người nào đó thì mình đã từng quán vậy đó, thì nó đã thấm nhuần vô trong người mình, nó thấm. Cho nên mình nhìn qua cái đó là cái tốt, chứ không phải cái xấu. Cũng là một cách thức tu của Tứ Chánh Cần rồi con.

Còn tới Tứ Niệm Xứ thì nó lại thay đổi cái pháp rồi. Anh mà để lộn xộn, cái tâm anh bất động chỗ này thanh thản, an lạc, vô sự mà còn có niệm ở trong đó được? Mặc dù cái niệm mà anh nghĩ nó là thiện, nó không có cho, nó không cho nghĩ gì hết. Mà anh nghĩ thì nó hữu sự rồi, nó đâu có vô sự được đâu. Cho nên con thấy thanh thản, an lạc mà vô sự. Bây giờ nó, bây giờ mặc dù là cái thanh thản, an lạc thì trong cái niệm thiện thì nó sẽ có thanh thản, an lạc rồi. Nhưng mà nó vô sự nó không có, tại vì nó còn niệm, còn anh không niệm thì nó mới vô sự thật sự.

Cho nên bước qua cái giai đoạn Tứ Niệm Xứ thì con không có niệm đâu. Mà bây giờ nó còn niệm á thì tức là anh phải tu tập cái định tỉnh, mà khi cái sức định tỉnh thì nó đâu có niệm vô được. Bởi vì anh tỉnh thì tức là anh chỉ còn duy nhất anh biết hơi thở ra vô thôi. Tại vì thiếu định tỉnh cho nên cái hơi thở anh nó lại xen vô cái khác. Con hiểu chỗ đó chưa?

Cho nên hễ bước qua cái giai đoạn này thì nó không còn niệm, mà ở Tứ Chánh Cần thì nó còn niệm thiện ác. Dùng cái tư duy, cái quán xét đó, cái tốt đó để cho nó xả cái niệm xấu, niệm ác nơi chính mình, nên phải biết pháp tu con. Con tu cái pháp nào Thầy biết con ở chỗ nào rồi. Ở Tứ Chánh Cần hoặc là Tứ Niệm Xứ.