479- HAI MẶT THIỆN ÁC CỦA Ý THỨC

 

479- HAI MẶT THIỆN ÁC CỦA Ý THỨC

(30:02) Trưởng lão: Con!

Tu sinh Thiện Tâm: Dạ kính bạch Thầy!

Con là Thiện Nhân xin phép được kính hỏi Thầy. Khi Như Lý Tác Ý là: "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra". Được khoảng một thời gian đó thì nó móng cái vọng niệm, nó xẹt ra. Thì nếu mà không khéo đó thì những cái niệm, thất niệm như vậy đó, tạp niệm như vậy nó sẽ kéo từng dòng suy nghĩ. Như vậy con kính hỏi Thầy đó có phải là cái tưởng thức nó xen vào không? Cái vọng niệm, cái tưởng thức nó liên quan nhau như thế nào? Mà nếu mà con đang mất Như Lý Tác Ý, rồi con mất Chánh Niệm, con không giữ được Chánh Niệm, mà bị cái dòng suy nghĩ nó kéo đi như vậy mà nếu là cho đó là cái trạng thái tưởng thức thì cái gì nó làm cho mình quay trở lại vào cái nhiếp tâm để mà tác ý trở lại? Dạ con xin hỏi Thầy?

Trưởng lão: Ừm! Cái ý thức của chúng ta nó có hai phần. Một mặt nó là thiện, một mặt nó là ác. Cho nên thường thường đó khi mà chúng ta hiểu Phật pháp rồi thì ý thức của chúng ta nó tự nó đấu tranh với nhau. Cái mặt anh thiện này, cũng cái ý thức chúng ta thiện nó nổi lên, mà cái anh ác nó nổi lên thì hai bên nó đấu tranh nhau. Nó nói mày nói sai, nói trật không đúng. Cái này nó đấu tranh cái kia, cái kia nó đấu tranh cái nọ. Nhưng mà sự thật nó có một cái mà thôi.

Cái vọng niệm của con nó cũng thuộc về ý thức. Ý thức nó khởi niệm, chứ không phải là tưởng. Tưởng là nó hiện ra một cái trạng thái khác. Vì vậy mà người ta nói vọng tưởng. Là tại vì mình ngồi đây mà mình nhớ lại cái chuyện năm xưa, năm rồi. Nó tưởng, nó nhớ lại. Con hiểu không? Tức là ở trong cái kho tàng mình huân tập đó, nó nhớ ra, rồi nó mới khởi ra. Mà nó khởi ra thì mình thiếu cái sự tĩnh giác của mình đó thì mới lôi mình suy nghĩ một lúc, rồi mình nhớ lại thì mình tác ý thì nó dừng lại. Thì mình trở về trạng thái bất động bình thường. Đó là một cái ý thức mà nó hai mặt, mặt thiện và mặt ác.

Hiện giờ mình đang rèn luyện cái ý thức chúng ta ở trong thiện pháp, cho nên vì vậy mà cái mặt ác nó hiện ra thì cái ý thức thiện nó quán, nó tư duy, nó xả cái niệm ác của nó đi. Để nó đem lại cái sự bất động, thanh thản, an lạc, vô sự của nó. Cho nên nó thường thường nó một mình nó mà nó đấu tranh. Nó làm cho chúng ta thấy như hai mặt. Cũng như cái ý thức rồi cái tâm.

Sự thật ra cái tâm là sáu cái thức như Thầy đã nói mà. Sáu cái thức mắt, tai, mũi, miệng, thân, ý thức của mình đó, nó gồm lại nó gọi là tâm. Còn cái ý thức chúng ta nó hay khởi niệm này, niệm kia đó gọi là ý thức. Còn nó duyên theo các cái âm thanh ở ngoài rồi nó khởi cái niệm theo âm thanh đó, thì nó cũng là thuộc về ý thức. Nhưng nó duyên theo cái âm thanh của cái nhãn thức, nó thấy hình sắc hoặc là nó thấy âm thinh. Thì nó nghe âm thinh mà nó duyên theo, đó là nó khởi theo cái niệm đó thì cái ý thức nó làm việc theo cái thức của nhãn thức hay nhĩ thức. Nó duyên theo sáu cái trần của nó mà nó làm việc. Cho nên cái ý thức nó làm việc rộng lắm. Nhưng mà nó làm việc theo sau cái thức của nó, trong cái nhóm sáu thức của nó. Cho nên nhóm nó gồm lại thì chúng ta gọi là tâm.

Nhưng mà hiện giờ chúng ta biết ý thức chúng ta nó có hai mặt. Mặt thiện và mặt ác. Ngày xưa nó không biết thì nó toàn là ác. Mà nó ác nhiều, thiện ít. Còn hôm nay nó thì nó thiện nhiều mà ác ít. Con hiểu không? Lần lượt nó, lần lượt nó dẹp hết cái ác thì nó còn toàn thiện. Mà toàn thiện thì nó là vô lậu.